Hiện
nay, người ta đã biết gan đảm nhiệm hàng ngàn nhiệm vụ khác nhau trong cơ thể.
Trong bài viết sau, chúng tôi chỉ có thể trình bày một cách vắn tắt một số nhiệm
vụ quan trọng nhất của gan.
Gan
có 3 nhiệm vụ chính
1. Nhiệm
vụ chuyển hóa các chất:
Gan
thường được ví như một “nhà máy năng lượng hóa học” vì nó có khả năng chế biến
mọi thứ mà chúng ta ăn vào, hít vào hoặc những chất được hấp thu qua da.
Gan
còn biến đổi một số chất do chính cơ thể tiết ra ví dụ như các nội tiết tố. Chức
năng biến đổi các chất của gan còn được gọi là chức năng chuyển hóa. Chức năng
này rất phức tạp và đa dạng với hàng ngàn phản ứng sinh hoá được xảy ra từng
giây từng phút.
- Giúp
điều hòa đường huyết của gan
- Thu
nạp và chuyển hóa chất đạm, sản xuất một số chất đạm nuôi cơ thể
- Chuyển
hóa chất mỡ
2.
Chức năng khử độc
Một
trong những chức năng quan trọng của gan là lọc ra khỏi cơ thể những chất độc
trong máu bằng cách biến đổi và khử độc chúng rồi thải loại chúng ra khỏi cơ thể
qua đường mật hay đường tiểu...
Chẳng hạn như trong quá trình biến đổi chất đạm,
cơ thể thường xuyên tạo ra một chất độc, đó là chất amôniắc (NHj). Gan đảm nhiệm
việc khử độc chất này bằng cách biến đổi nó thành chất urê để thải qua nước tiểu.
Khi nhiệm vụ này của gan bị trục trặc, lượng amôniắc sẽ tăng cao trong máu làm ảnh
hưởng đến trí não của bệnh nhân như gây mất ngủ, thay đổi tính tình, lú lẫn rồi
hôn mê... mà người ta gọi là bị hôn mê gan.
Gan
còn lọc ra khỏi máu các độc chất như rượu, thuốc men và các hóa chất khác khi
đưa vào cơ thể bằng đường uống, hoặc hít vào hoặc ngấm qua da. Nhiều loại thuốc
cần phải thận trọng về liều lượng như thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc ngừa thai
và ngay cả các thuốc giảm đau thông thường khi được sử dụng cho bệnh nhân có bệnh
về gan.
3. Chức năng bài tiết
Tế
bào gan liên tục bài tiết ra dịch mật. Dịch mật chứa nhiều chất nhưng có hai
thành phần quan trọng:
1.
Muối mật là chất giúp cho chất mỡ khi ăn vào có thể tan dược trong nước. Điều
này sẽ giúp cho quá trình tiêu hóa và hấp thu chất mỡ được tốt hơn. Nếu không
có muối mật, có thể 40% chất béo sẽ không được hấp thu. Ngoài vai trò giúp hấp
thu chất héo, muối mật còn giúp hấp thu những vitamin tan trong mỡ như vitamin
A, D, E, K. Khi mật bị tắc, không xuống được ruột, chất mỡ trong ruột không
tiêu hóa dược có thể gây tiêu chảy. Thiếu các vitamin tan trong mỡ ví dụ như
vitamin K, sẽ làm cho máu khó đông lại và dễ gây ra chảy máu kéo dài vì vitamin
K giúp cho gan tạo ra các chất làm đông máu. Một số bệnh nhân bị bệnh gan hay bị
ngứa là do muối mật đọng lại ở dưới da.
2.
Sắc tố mật: Gan không những bài tiết các chất được sản xuất từ gan mà còn bài
tiết những chất được tạo ra từ nơi khác. Một trong những chất này là bilirubin
hay còn được gọi là sắc tố mật.
Bilirubin là một sản phẩm biến đổi từ
hemoglobin. Hồng cầu trong máu sống đến khoảng 120 ngày thì già đi rồi chết,
màng của hồng cầu sẽ bị vỡ ra.
Chất hemoglobin trong hồng cầu được phóng thích
ra và biến đổi qua nhiều giai đoạn để cuối cùng trở thành một chất có màu vàng
được gọi là sắc tố mật hay bilirubin.
Bilirubin được tạo từ hemoglobin là dạng
không tan trong nước nhưng tan được trong mỡ và được gọi là bilirubin gián tiếp.
Bilirubin gián tiếp khi đến gan sẽ kết hợp với acid glucuronic để trở thành
bilirubin trực tiếp có thể hoà tan được trong nước.
Bilirubin trực tiếp được
bài tiết qua đường mật để đi xuống ruột non, một phần theo phân ra ngoài làm
cho phân có màu vàng; một phần khác sẽ từ ruột non ngấm trở lại vào máu, thải
qua nước tiểu nên cũng làm cho nước tiểu có màu vàng. Vì vậy, khi gan bị hư hại
do viêm gan, xơ gan hoặc khi đường một bị tắc nghẽn, chất mật không xuống được
ruột, ứ lại trong gan và tràn vào trong máu gây ra vàng da vàng mắt. Do
bilirubin trực tiếp cũng được tăng thải qua nước tiểu nên làm cho nước tiểu sậm
màu như màu nước trà đậm.
Ngoài ra, khi có tắc mật, bilirubin trong mật không
xuống được ruột nên phân sẽ có màu trắng bạc như màu phân cỏ. Một nguyên nhân
khác có thể gây ra vàng da, đó là bệnh huyết tán, nghĩa là các bệnh làm cho hồng
cầu bị vỡ ra nhiều hơn bình thường. Khi đó, hemoglobin được phóng thích ra nhiều
hơn, cho nên bilirubin gián tiếp cũng được tạo ra nhiều hơn, vượt quá khả năng
đào thải của gan. Tuy vậy, tình trạng vàng da này không phải do bệnh gan.
Gan
có vai trò quan trọng là vậy nhưng nếu một khi chức năng gan bị suy giảm thì sẽ
ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống chúng ta.
Hiện
nay, có rất nhiều thực phẩm giúp thanh lọc gan, làm mát gan cũng như hỗ trợ điều
trị một số bệnh về gan hiệu quả.
Trong
bài viết sau, chúng tôi giới thiệu đến bạn đọc về tác dụng của cây cà gai leo đối
với bệnh nhân bị viêm gan, men gan cao, chức năng gan bị suy giảm
Bài
thuốc điều trị viêm gan từ cây cà gai leo
- Mỗi
ngày dùng từ 100g cây cà gai leo nấu với 1,5 lít nước, sắc còn 1 lít và uống
trong ngày.
- Lần
thứ 2, nấu với 1 lít còn 500ml nước.
- Nên
duy trì liên tục từ 6 tháng đến 1 năm để đạt hiệu quả tốt nhất
0 nhận xét:
Đăng nhận xét