Bệnh Viêm gan siêu vi C là gì?

Trước thập niên 90, người ta chỉ mới biết có bệnh Viêm gan siêu vi A và B. Sau đó, có những trường hợp viêm gan nhưng không tìm thấy siêu vi A hoặc B nên người ta gọi đó là Viêm gan không phải A không phải B.

Từ thập niên 90 trở đi, một siêu vi khuẩn mới được phát hiện cũng có khả năng gây viêm gan, đó là siêu vi C. Từ đó, các xét nghiệm mới để khảo sát siêu vi C đã ra đời. Khi làm các xét nghiệm này cho những bệnh nhân bị viêm gan không phải A không phải B thì người ta phát hiện đa số những người này có sự hiện diện của siêu vi C.

1. Có nhiều người bị bệnh này không?

Người ta phỏng đoán có khoảng 150 - 200 triệu người đang mang siêu vi C mãn tính trên toàn thế giới. Mỗi năm, cứ 100.000 người, sẽ có từ 1 đến 3 người mới mắc bệnh.

Tỷ lệ người nhiễm siêu vi C thay đổi theo từng vùng (trung bình là 0,1-5%). Ở Việt Nam, tỷ lệ này vào khoảng 1,8%.

2. Viêm gan siêu vi C bị lây nhiễm bằng cách nào ?

Siêu vi C được lây truyền chủ yếu qua đường máu. Do vậy, vì bất cứ lý do gì mà chúng ta tiếp xúc với máu của những người bị nhiễm siêu vi C thì đều có khả năng mắc bệnh này.

Khoảng 10 năm trước đây, những trường hợp nhiễm bệnh do truyền máu chiếm 10%. Hiện nay, nhờ có các xét nghiệm phát hiện siêu vi C ở những người cho máu, cho nên nguy cơ lây nhiễm sau truyền máu đã giảm đi đáng kể, chỉ còn vào khoảng <0,5% ở các nước phát triển.

Đường truyền bệnh khá quan trọng hiện nay là qua việc dùng chung kim và ống chích. Có khoảng 60 - 90% những người chích xì ke sẽ bị nhiễm siêu vi C. Ngay cả khi dùng kim và ống chích riêng, những người chích xì ke vẫn có thể bị nhiễm bệnh là do họ vẫn dùng chung các vật dụng để chuẩn bị cho mũi chích như muỗng, màng lọc... Ở những người hít cocain mà không chích xì ke vẫn có nguy cơ bị lây nhiễm siêu vi C do việc chia xẻ các mẫu thuốc hít và do họ thường bị những vết trầy sướt hoặc loét ở niêm mạc mũi.

Những phương cách lây truyền khác như qua tiếp xúc tình dục hoặc do mẹ truyền sang cho con thì ít xảy ra hơn so với viêm gan siêu vi B. Ngoài ra bệnh còn được lây nhiễm do châm cứu, xâm mình, xỏ lỗ tai, dùng chung bàn chải đánh răng, dao cạo râu... với người bị bệnh. Vấn đề lây nhiễm trong bệnh viện cũng đáng được quan tâm, do phẫu thuật hoặc các thủ thuật như nội soi, sinh thiết, chữa răng mà dụng cụ không đảm bảo tiệt trùng đầy đủ.

Tuy nhiên, có khoảng 20-40% bệnh nhân bị viêm gan siêu vi C mà không ghi nhận được nguồn lây rõ ràng.

3. Làm thế nào để biết mình bị viêm gan siêu vi C ?

Đa số những người bị nhiễm siêu vi C không hề hay biết mình bị bệnh vì phần lớn họ không có triệu chứng gì. Nếu có, cũng chỉ là những triệu chứng không đặc hiệu cho bệnh gan ví dụ như mệt mỏi không rõ nguyên nhân, chán ăn, rối loạn tiêu hóa, sụt cân hoặc đôi khi có đau tức vùng dưới sườn bên phải. Rất ít trường hợp bệnh nhân có triệu chứng vàng da, vàng mắt. Một điều đáng lưu ý là không có sự liên quan rõ rệt giữa triệu chứng và mức độ nặng nhẹ của bệnh. 

Nói một cách khác, có những người than phiền rất nhiều triệu chứng nhưng mức độ viêm gan lại nhẹ; ngược lại có những người không cảm thấy có triệu chứng gì nhưng tình trạng viêm nhiễm ở gan lại đang tiến triển khá nhiều.

Việc phát hiện nhiễm siêu vi thường là tình cờ đứng trước một trường hợp bệnh nhân có xét nghiệm men gan tăng cao hơn bình thường khi đi khám sức khoẻ định kỳ, chuẩn bị trước mổ... Lúc đó, để tìm nguyên nhân của bệnh gan, các Bác sĩ thường cho làm xét nghiệm tầm soát siêu vi B và C. Những trường hợp khác thường được phát hiện khi bệnh nhân đi hiến máu.

4. Bệnh viêm gan siêu vi C có nguy hiểm gì không?

Một trong những đặc điểm quan trọng của nhiễm siêu vi C là đa số bệnh nhân sẽ không có khả năng tự loại trừ siêu vi ra khỏi cơ thể và họ sẽ trở thành người mang siêu vi C mãn tính. Trong số đó, 25% bệnh nhân có men gan bình thường, tình trạng tiến triển sang viêm gan mãn rất chậm và gan bị hư hại rất ít; họ được gọi là “người mang siêu vi C mãn tính không triệu chứng”. Các bệnh nhân còn lại sẽ chuyển sang viêm gan C mãn tính. 

Do bệnh tiến triển chậm và đa số bệnh nhân không có triệu chứng gì trong suốt 20 năm sau khi bị nhiễm siêu vi C, cho nên gan bị hư hại ngày càng nhiều nhưng bệnh nhân lại không hề hay biết. Sau 10-20 năm, ít nhất có 20% số bệnh nhân này sẽ bị xơ gan. Xơ gan sẽ xảy ra sớm hơn nếu như bệnh nhân uống rượu nhiều hoặc gan bị hư hại thêm do thuốc hoặc nhiễm thêm các siêu vi viêm gan khác như siêu vi B, D, HIV.

5. Phải làm gì khi được chẩn đoán là bị nhiễm siêu vi C?

Khi bị nhiễm siêu vi C, 80 - 85% bệnh nhân không có khả năng loại trừ siêu vi ra khỏi cơ thể và sẽ chuyển sang tình trạng nhiễm siêu vi C mãn tính. Trong giai đoạn này, gan có thể tiếp tục bị hư hại. Để đánh giá tình trạng trên, bệnh nhân nên đến Bác sĩ chuyên khoa để được làm một số xét nghiệm về gan như men SGOT (AST) và SGPT (ALT). Một điều đáng lưu ý rằng trong giai đoạn viêm gan C mãn tính, men gan có thể thay đổi bất thường: lúc tăng lúc giảm về trị số bình thường; cho nên khi thấy men gan bình thường không có nghĩa là bệnh đã ổn định mà cần phải theo dõi men gan mỗi tháng, ít nhất là 3 lần liên tiếp mới đánh giá được tình trạng hư hại của gan.

6. Tại sao khi bị nhiễm siêu vi C thường bị chuyển sang mãn tính?

Một đặc tính khá quan trọng của siêu vi C là nó thường xuyên biến đổi qua mỗi lần sinh sản ra siêu vi mới mà người ta gọi đó là sự “đột biến”. Do đó, kháng thể mà cơ thể tạo ra không thể nhận dạng và tiêu diệt được siêu vi. Cũng vì vậy mà khi bị nhiễm siêu vi C, hệ thống miễn dịch của cơ thể khó có thể loại trừ siêu vi. Do đó, siêu vi cứ tồn tại và tiếp tục làm hư hại gan. Tuy nhiên, cũng có khoảng 10 - 15% trường hợp, bệnh nhân sau nhiễm siêu vi C có thể tự khỏi bệnh.

Sau đây, là cách điều trị viêm gan C hiệu quả đã được nhiều người áp dụng và cho kết quả tốt

Bài 1: Sự kết hợp của các thành phần thuốc nam

-         Cây diệp hạ châu: 16g

-         Vỏ bưởi: 8g

-         Nhân trần nam: 15g

-         Thổ phục linh 12g

-         Hậu phác: 8g

Tất cả nấu nước với 600ml nước, sắc đến khi còn khoảng 1 chén nhỏ rồi uống khi thuốc còn ấm. Sắc lại lần 2 và cũng uống trong ngày. Mỗi ngày uống 1 thang 2 lần sắc.

Bài 2: Bài thuốc sử dụng cây chó đẻ điều trị viêm gan C

Cây diệp hạ châu từ lâu được xem là vị thuốc bổ trợ gan mạnh mẽ nhất. Bên cạnh đó, cách dùng cũng đơn giản, không quá cầu kỳ mà lại dễ tìm

Bệnh nhân dùng toàn bộ rễ, thân và lá nấu với nước và uống thay nước hàng ngày, nên sử dụng liên tục để có kết quả tốt nhất.