Các biến chứng của xơ gan

1. Xơ gan có các biến chứng gì?

Xơ gan có thể gây ra nhiều biến chứng nặng dẫn đến tử vong:

1. Bụng có nước nhiều có thể bị nhiễm trùng dịch báng. Lúc đó, bệnh nhân có thể bị đau bụng, tiêu chảy hoặc sốt. Đôi khi lại không có triệu chứng gì mà chỉ khi rút nước trong bụng đem đi xét nghiệm mới biết được có nhiễm trùng dịch báng.

2. Ói ra máu do vỡ các tĩnh mạch thực quản bị căng giãn quá mức. Bệnh nhân thường nên ra máu tươi rất nhiều, có thể bị choáng váng do thiếu máu cấp tính và tụt huyết áp. Nhiều trường hợp có thể dẫn đến tử vong.

3. Hôn mê do suy gan nặng. Biến chứng này xảy ra khi gan không còn đào thải được các độc chất và những chất này sẽ bị ứ lại trong máu, ngâm vào hệ thần kinh và làm rối loạn các hoạt động của não, nặng nhất là gây hôn mê gan.

4. Suy thận cấp tính do suy gan nặng mà danh từ y học gọi đó là hội chứng gan-thận. Bệnh nhân đi tiểu ít dần rồi không tiểu được nữa.

5. Khi đã bị xơ gan do bất kỳ nguyên nhân nào thì nguy cơ bị ung thư gan rất cao. Muốn phát hiện sớm ung thư gan, tất cả các bệnh nhân xơ gan cần được làm siêu âm và xét nghiệm tìm chất AFP trong máu mỗi 6 tháng. Chất AFP là một loại protein do tế bào ung thư gan tiết ra.

2. Điều trị xơ gan như thế nào?

Muốn điều trị xơ gan, trước tiên là phải tìm được nguyên nhân. Như chúng ta đã biết, xơ gan có thể do rất nhiều nguyên nhân gây ra. Có nguyên nhân có thể điều trị hoặc ngăn ngừa được như do rượu, một số trường hợp viêm gan siêu vi; có nguyên nhân lại không thể điều trị được như các rối loạn bẩm sinh của cơ thể. Nếu điều trị được nguyên nhân, có thể chận đứng quá trình tiến triển của bệnh.

Nói chung, khi đã bị xơ gan rồi thì khó mà làm cho gan trở về bình thường. Tuy nhiên, việc điều trị có thể làm cải thiện một số triệu chứng và phòng ngừa các biến chứng của xơ gan. Kết quả điều trị phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh. Khi xơ gan mất bù, tiến triển bệnh thường nặng và có nhiều biến chứng, thường đáp ứng rất kém với điều trị.

- Điều trị nguyên nhân:

·        Ngưng uống rượu hoàn toàn nếu là xơ gan do rượu và ngay cả xơ gan do các nguyên nhân khác. Việc ngưng rượu sẽ hạn chế được sự tạo lập chất xơ và bệnh được ổn định lâu dài hơn.

·        Nếu do nhiễm siêu vi B và C và tình trạng xơ gan mới ở giai đoạn đầu thì có thể dùng Inter­feron. Nếu đã bị xơ gan mất bù thì thuốc này không dùng được vì có thể gây ra nhiều tai biến phụ. Hiện nay, có nhiều nghiên cứu cho thấy lamivudine (Zeffix) có thể cải thiện được tình trạng xơ gan mất bù do siêu vi B gây ra, nếu được điều trị với thời gian lâu dài. Tuy nhiên, trường hợp nào nên dùng và trường hợp nào không nên dùng những loại thuốc nói trên, cần phải có ý kiến của các Bác sĩ chuyên khoa gan có kinh nghiệm.

Một số quốc gia có nền y học tiên tiến trên thế giới, một số bệnh nhân bị xơ gan nặng có thể được ghép gan. Ở nước ta hiện nay, việc ghép gan vẫn chưa thực hiện được.

- Điều trị triệu chứng và phòng ngừa các biến chứng:

·        Nếu có phù chân và báng bụng, Bác sĩ có thể cho bệnh nhân dùng thuốc lợi tiểu kết hợp với chế độ ăn hạn chế muối để làm giảm bớt lượng nước dư thừa trong cơ thể. Cần lưu ý, nếu dùng thuốc lợi tiểu quá nhiều mà không có ý kiến của Bác sĩ thì sẽ bị mất chất kali do tăng thải qua nước tiểu. Khi mất nhiều kali sẽ làm cho người bệnh bị mệt mỏi, suy nhược và gây thêm các rối loạn khác trong cơ thể. Nếu bụng báng quá to, bệnh nhân nên nằm nghỉ nhiều hơn, hạn chế bớt nước (uống khoảng 1-1,5 lít mỗi ngày) và có khi Bác sĩ phải dùng kim để chọc vào bụng rút bớt nước ra khi bệnh nhân bị căng tức bụng và cảm giác khó thở.

·        Để phòng ngừa biến chứng ói ra máu do vỡ các tĩnh mạch thực quản bị giãn, bệnh nhân cần phải uống các loại thuốc làm giảm bớt áp lực máu đến các tĩnh mạch bị dãn. Đó là các thuốc ức chế bêta như propranolol (Avlocardyl, Inderal), nadolol... và phải dùng thuốc này gần như suốt đời giống như điều trị cao huyết áp vậy. Nếu bệnh nhân tự ý ngưng thuốc đột ngột, biến chứng ói ra máu sẽ dễ xảy ra hơn. Ở những người không hợp với nhóm thuốc nói trên thì Bác sĩ có thể thay thế bằng thuốc isosorbide mononitrate (Imdur).

·        Cần tránh những thuốc độc hại cho gan như các thuốc an thần gây ngủ. Ngay cả việc sử dụng không đúng các thuốc giảm đau thông thường như paracetamol, thuốc kháng viêm... cũng có thể ảnh hưởng xấu đến bệnh. Vì vậy, nên hỏi ý kiến của Bác sĩ trước khi dùng bất cứ một loại thuốc nào.

·        Tránh táo bón. Nếu bị táo bón, có thể uống thuốc Lactulose (Duphalac) hoặc Lactitol (Importal) từ 2 đến 4 gói mỗi ngày sẽ giúp tẩy xổ bớt các chất độc trong ruột để phòng ngừa biến chứng hôn mê gan.

3. Cách phòng ngừa xơ gan

Như chúng ta đã thấy xơ gan là một bệnh lý khá nặng với nhiều biến chứng trầm trọng có thể đe doạ mạng sống. Việc điều trị xơ gan có khi rất tốn kém nhưng mang lại ít hiệu quả. Do vậy, việc phòng ngừa xơ gan là điều rất quan trọng:

- Không nên uống rượu nhiều

- Chủng ngừa viêm gan siêu vi B cho tất cả trẻ sơ sinh và những người chưa từng bị nhiễm siêu vi này. Còn đối với viêm gan siêu vi C, cho đến nay vẫn chưa có thuốc chủng ngừa. Áp dụng các biện pháp phòng ngừa sự lây lan của siêu vi viêm gan cho tất cả mọi người.

- Đối với những người đã bị nhiễm siêu vi B hoặc siêu vi C mãn tính, việc theo dõi định kỳ mỗi 3 hoặc 6 tháng là rất cần thiết để phát hiện và điều trị sớm những trường hợp viêm gan đang tiến triển. Nhờ vậy, có thể hạn chế được các biến chứng nặng như xơ gan và ung thư gan.

- Nói chung là cần theo dõi sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý gây viêm gan hoặc có ảnh hưởng đến gan như suy. tim, tắc mật...

Bài thuốc hỗ trợ xơ gan từ 4 cây thuốc nam:

Bài thuốc từ Cây An Xoa:

+ Cây an xoa: 70g

+ Cà gai leo: 30g

Tất cả đem nấu nước uống, sắc còn khoảng 500ml nước uống trong ngày.

Bài thuốc từ Cây mã đề:

Mã đề từ lâu là vị thuốc giúp hỗ trợ điều trị xơ gan hiệu quả, cũng như các bệnh về sỏi thận, gan…

Thành phần:

- Cây mã đề tươi: 50g (hoặc khô 30g)

- Cây chó đẻ: 100g

- Quả dứa dại khô: 100g

- Bột tam thất bắc: 6g

Lấy các vị thuốc đem nấu với 2 lít nước, sắc cạn còn khoảng 500ml, chia 3 phần uống trong ngày. Mỗi lần uống hòa thêm với 2g bột tam thất bắc để uống hàng ngày.

Nên dùng thường xuyên từ 1-3 tháng để có kết quả tốt nhất.